ОИД БА ЧОРАҲОИ МАЪЛУМОТИ ЭНТРОПӣ ДАР МАТНҲОИ ЗАБОНҲОИ ГУНОГУН

Муаллифон

Низамитдинов А.И. – доктори фалсафа  аз рӯйи ихтисос (PhD), омӯзгори калон, кафедраи барномарезӣ ва низомҳои иттилоотӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш.Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, ahlidin@gmail.com.

Чакида

Матнҳои забонҳои гуногунро метавон ҳамчун рамзи объектҳои муайяни консептуалӣ баррасӣ кард. Аз ин нуқтаи назар, хосияти омории забон, ки воситаи асосии муошират мебошад, аксар вақт барои рушди информатика, масалан, эҷоди рамзҳои дуии муассир истифода мешавад. Худи забонро инчунин метавон ҳамчун рамзи объектҳои муайяни консептуалӣ тасаввур кард. Дар ин мақола модел ва арзёбии сохтори омории забон баррасӣ мешавад. Барои муайян кардани вазни забон асбоби маъмултарин тақсимоти эҳтимолияти таркиби ҳарфҳо мебошад. Масалан, забонҳои русӣ ва испанӣ бар асоси эҳтимолияти тақсимоти ҳарфҳо барои як мазмуни семантикӣ баррасӣ карда мешавад. Аз ин рӯ, забони оптималӣ ба маънои назарияи рамзгузорӣ бо истифода аз ченаки Шеннон барои энтропия муайян карда мешавад. Аммо на ҳамеша миқдори иттилооти энтропия метавонад тақсимоти эҳтимолиятро дақиқ диҳад. Дар ин ҳолат, таҳлили регрессия ҳамчун яке аз усулҳои маълум барои арзёбии параметрҳои номуайян тақсим карда мешавад. Натиҷаи муҳимми ин мақола асосҳои назариявии муайян кардани ченаки иттилоот бо истифодаи иттилооти энтропӣ ва таҳлили регрессия мебошад.

Калидвожаҳо

энтропия, ченаки иттилоот, таҳлили регрессия, ченаки Шеннон, эҳтимолияти тақсимот.