Муаллифон
Худойбердиев Х.А. – номзади илмҳои физикӣ – математикӣ, дотсент, кафедраи барномасозӣ ва низомҳои иттилоотӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С.Осимӣ.
Назаров А.А. – омӯзгори калон, кафедраи барномарезӣ ва низомҳои иттилоотӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ.
Чакида
Дар мақола шарҳи мақсад ва ҷараёни коркарди корпуси параллелии тоҷикӣ-русӣ баррасӣ карда шудааст ва усулҳои минбаъдаи истифодаи корпус ва тарҷумони мошинӣ пешниҳод шудааст. Дар марҳилаи аввал инкишоф додани мурофиаи муфассали тоҷикӣ-русӣ барои тарҷумаи мошин аз забони тоҷикӣ ба русӣ пешниҳод шудааст. Сохтори умумии корпус, сохтори матнӣ, алгоритмҳо, инчунин назорати автоматӣ бо истифода аз барномаи муаллиф Taj-Rus-Corp баррасӣ гардид. Таҳлили вазифаҳои инкишофи ҳайати параллелӣ: интихоби матнҳои дуруст; preprocessing; таҳлили матн; муқоиса бо матн; ташкили алгоритми коркарди маълумот; таъсиси барномаи Taj-Rus-Corp бо имкониятҳои ҷустуҷӯи матнӣ; ворид намудани матнҳои омода дар парвандаи параллелӣ; таҳлили оморӣ; ташкили модулҳои таҷҳизоти таҷрибавӣ гузаронида шуд. Дар охир, муаллиф ба хулосае омадааст, ки инкишофи сохтори параллелӣ дар ояндаи наздик ба тарҷумаи мошин аз тоҷикӣ ба русӣ мусоидат мекунад.
Калидвожаҳо
забони тоҷикӣ, забони русӣ, корпуси параллелӣ, таҳлили матн, таъминоти барномавӣ, манбаи маълумот, тарҷумаи мошинӣ.
|
Забон тоҷикӣ |
|
Намуд техникӣ |
|
Сол 2019 |
|
Сахифа 7-10 |
Рӯйхати адабиётҳои истифодашуда
- Расторгуева В.С. Очерки по таджикской диалектологии. – Сталинабад: Изд-во Акад. наук Таджикской ССР, 1956. – 80 с.
- Захаров В.П. Корпусная лингвистика. – СПб: СПбГУ. – 2005.
- Усманов З.Д. Об упорядоченном алфавитном кодировании слов естественных языков. Доклады Академии наук Республики Таджикистан. – 2012. т. 55, № 7, С. 545 – 548.
- Худойбердиев Х.А. Об автоматическом конвертировании таджикского текста к стандартной графике. Доклады Академии наук Республики Таджикистан, 2014. т. 57, № 3. С. 210 – 214.
- Усманов З.Д., Довудов Г.М. Морфологический анализ словоформ таджикского языка (монография). Душанбе, “Дониш”, 2015. – 130 с.
- Худойбердиев Х.А., Солиев О.М. Лингвистический тезаурус таджикского языка. Новые информационные технологии в автоматизированных системах. МИЭМ НИУ ВШЭ. Москва, 2017. – C. 103 – 106.
- Худойбердиев Х.А., Рахмонов З.А. Логическая структура и анализ артефактов машинного перевода. Вестник ХПИТТУ имени академика М.С. Осимӣ, № 2 (7), Худжанд, 2018. – C. 7 – 11.
Таърихи нашр
09/21/2023