НАТИҶАҲОИ МАВКАЛИИ ҶУДО КАРДАНИ КАЛИМАҲОИ ЗАБОНИ ТО-ЧИКӢ БА НАМУДҲОИ ШАКЛСОЗӢ

Муаллифон       Мадибрагимов Н.Ш. – ассистент, кафедраи математика, физика ва информатикаи тиббӣ, Донишгоҳи давлатии тиббии Рязан ба номи академик И.П Павлов, Рязан, Русия, navruzmadibragimov@gmail.com     Пруцков А.В. – доктори илмҳои техникӣ, профессор, кафедраи математикаи ҳисобкунӣ ва иловагӣ, донишгоҳи давлатии радиотехникии Рязан ба номи В.Ф. Уткин,Рязан, Русия, mail@prutzkow.com   Чакида Дар мақола натиҷаҳои таснифи калимаҳо дар забони тоҷикӣ барои насли минбаъда ва таърифи шаклҳои калима оварда шудааст. Калимаҳо барои ба расмият даровардани ташаккули шаклҳои калима дар забони тоҷикӣ аз рӯи модели универсалии шаклбандӣ гурӯҳбандӣ шудаанд. Модели универсалии ташаккули шакл ба моделҳои…

Read More

УСУЛҲОИ МОДЕЛИРОНИИ ТАҚЛИДӢ ДАР АЛГОРИТМҲОИ МАҶМӮИИ ОМӮЗИШИ МОШИНӢ

Муаллифон       Низомитдинов А.И. – доктори фалсафа аз рӯйи ихтисос (PhD), омӯзгори калон, кафедраи иқтисоди рақамӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С.Осимӣ, ш. Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, ahlidin@gmail.com.   Чакида     Дар мақолаи мазкур оид ба алгоритмҳои омӯзиши мошинӣ, аз ҷумла моделҳои ғайрипараметрикии таҳлили регрессионии маҷмӯӣ таҳлил гузаронида шудааст. Аз ҷумла, чунин моделҳо, ба монанди моделҳои регрессионии аддитивӣ, моделҳои аддитивии ҷаримавии умумигардонидашуда, сплайнҳои борик ба назар гирифта мешаванд. Яке аз мушкилоти асосӣ дар масъалаҳои мутобиқсозии ғайрихаттӣ муқоиса ва интихоби усули оптималии баҳо додани маълумот мебошад.…

Read More

ТАБОДУЛИ РАҚАМӢ – ЗАМИНАИ РУШДИ УСТУВОРИ МТОК

Муаллифон        Саидӣ Д.Р. –  номзади илмҳои техникӣ, директор, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш. Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, director@polytech.tj      Мақсудов Х.Т. – номзади илмҳои физика ва математика, дотсент, кафедраи иқтисоди  рақамӣ, мушовири директор, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш. Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, kh.maqsudov@gmail.com   Чакида        Дар мақола нишон дода шудааст, ки рушди устувори МТОК ба табодули рақамӣ вобаста аст ва вазифаи МТОК дар давраи иқтисоди рақамӣ онро амалӣ гардонида, аз моделҳои “Донишгоҳ 1.0”…

Read More

РУШДИ ИЛМИ ЛИНГВИСТИКАИ КОМПЮТЕРӢ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Муаллифон         Солиев О.М. – номзади илмҳои физика-математика, омӯзгори калон, кафедраи  барномарезӣ ва низомҳои иттилоотӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии  Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш. Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, osoliev@gmail.com        Худойбердиев Х.А. – номзади илмҳои физика-математика, дотсент, кафедраи  барномарезӣ ва низомҳои иттилоотӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии  Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш. Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, tajlingvo@gmail.com        Довудов Г.М. – номзади илмҳои техникӣ, омӯзгори калон, кафедраи иқтисоди рақамӣ,  Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик  М.С. Осимӣ, ш. Хуҷанд, Ҷумҳурии…

Read More

МОДЕЛҲОИ ҒАЙРИХАТТӢ БАРОИ ПЕШГӮИИ ҚАТОРҲОИ ВАҚТӢ ДАР МИСОЛИ ФУНКСИЯҲОИ ПОЛИНОМИАЛӢ

Муаллифон       Низомитдинов А.И. – доктори фалсафа аз рӯйи ихтисос (PhD), омӯзгори калони  кафедраи иқтисоди рақамӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии  Тоҷикистон ба номи академик М.С.Осимӣ, ш. Хучанд, Чумхурии Точикистон, ahlidin@gmail.com  Чакида   Дар мақола алгоритмҳои асосии пешгӯии қаторҳои вақтӣ баррасӣ карда шудааст. Мақола оиди усулҳои маъмултарини регрессия барои пешгӯии силсилаи вақт истифодашаванда, ба монанди модели регрессияи хаттӣ, модели полиномиалӣ ва модели регрессияи кубӣ баҳс мекунад. Дар мақола усулҳои пешгӯӣ заминаи назариявии сохтани моделҳои регрессионии истифодашуда оварда шудааст. Барои муқоисаи усулҳои дар боло овардашуда моделҳои пешгӯии қаторҳои вақтӣ сохта…

Read More

ТАРЗИ СОХТАНИ АЛИФБОИ УНИКАЛИИ БАДАЛСОЗӢ

Муаллифон     Ғафуров М.Ҳ. – номзади илмҳои техникӣ, дотсент, факултети Технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсиония, Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик  М.С. Осимӣ, ш. Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон, mirugaf56@gmail.com    Косимов А.А. – номзади илмҳои техникӣ, муаллими калон, факултети Технологияҳои  иттилоотӣ ва коммуникатсиония, Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш. Душанбе, Ҷумҳурии Тоҷикистон abdunabi_kbtut@mail.ru   Чакида      Дар мақолаи мазкур тарзи сохтани алифбои уникалии бадалсозии объекти матнӣ бо истифода аз символҳои забони ихтиёрӣ  мавриди баррасӣ қарор дода шудаанд, ки онҳо устувории объекти бадалшударо баланд бардошта, дар бадалсозии объект…

Read More

ТАРҲРЕЗӢ ВА ТАТБИҚИ НАРМАФЗОРИ ТРАНСЛИТЕРАТСИЯИ АВТОМАТӢ ДАР КИТОБХОНАИ РАҚАМӢ

Муаллифон         Худойбердиев Х.А. – номзади илмҳои физики-математики, дотсенти кафедраи  барномасозӣ ва технологияҳои иттилоотӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш. Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, tajlingvo@gmail.com.         Музаффаров М.П. – докторант аз рӯи ихтисос (PhD), Донишкадаи политехники Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш. Хуҷанд,  Ҷумҳурии Тоҷикистон, muzafarov9797@gmail.com.       Мирзозода Ф.Э. – омузгори калон, кафедраи иқтисодиёти рақамӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ,  ш. Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, farzona_eraj@mail.com.   Чакида Дар мақола ҷанбаҳои…

Read More

ОИДИ ТАВСИФИ МАВҚЕИ НУҚТАИ АВҶИ АСАР ДАР АШЪОРИ КЛАССИКОН

Муаллифон          Худойбердиев Х.А., Қосимов А.А. – Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи ак. М.С.Осимӣ дар ш.Хуҷанд  Чакида     Омӯхтани имконияти татбиқи умумикунунии формулаи бурриши тиллоӣ, барои тавсифи мавқеи нуқтаи авҷи асар дар асарҳои бадеӣ. Ба мисоли се достон аз “Шоҳнома” (Китоби подшоҳон) – и Абулқосим Фирдавсӣ гирифта шуда, ки дар он се параметр зоҳир карда мешавад: яке аз он рафтори худи асарро муайян мекунад, аммо дутои дигар бо эҷодиёти худи муаллиф пайваст мебошад. Калидвожаҳо   умумикунунии бурриши тиллоӣ, ашъор, нуқтаи авҷ (кулминатсия). Забон тоҷикӣ…

Read More

МОДЕЛИ ПЕШНИҲОДИ МАЪНИИ МАТН

Муаллифон         Сафаров Г.Х. – докторанти PhD аз рӯйи ихтисоси 6D070400 – Муҳандисии ҳисоббарорӣ ва нармафзори кафедраи барномасозӣ ва системаҳои иттилоотии Донишкадаи  политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, safarov.ghanijon@gmail.com.  Чакида   Дар мақола баррасии муқоисавии моделҳои гуногун барои ифодаи маънои матн оварда шудааст, тарзи баҳодиҳии параметрҳои онҳо ва сифати натиҷаро тавсиф мекунад. Таъкид карда мешавад, ки гузаштан аз фазои истилоҳот ба фазои мавзуъҳои ёфтшуда барои ҳалли синоними истилоҳот, инчунин ба самараноктар ҳал кардани чунин мушкилот, аз қабили ҷустуҷӯйи мавзуӣ, гурӯҳбандӣ, ҷамъбаст…

Read More

ИМКОНИЯТИ ИНКИШОФИ ФАЗОИ ИНФОРМАТСИОНӢ ВА РАҚАМГУЗОРӢ ДАР ТОҶИКИСТОН: ШАРҲИ ТАМОЮЛИ АСОСӢ

Муаллифон       Мақсудов Х.Т. – номзади илмҳои физика – математика, профессори кафедраи барномасозӣ ва технологияҳои иттилоотии Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, maksudov_kh@yahoo.com        Худойбердиев Ҳ.А. – номзади илмҳои физика – математика, дотсенти кафедраи барномасозӣ ва технологияҳои иттилоотии Донишкадаи политехникии Донишгоҳи  техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, tajlingvo@gmail.com         Мақсудов Ш.Х. – ходими калони илмии кафедраи барномасозӣ ва технологияҳои иттилоотии Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, Хуҷанд, Ҷумҳурии…

Read More