Муаллифон
Раупов К.С. – номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент, кафедраи молия ва қарз,Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ, ш.Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, komiljon001@mail.ru
Зоҳирова С.С. – магистранти курси 2-юми ихтисоси молия ва қарз, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академикМ.С. Осимӣ, ш.Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, sarvinozzohirova@gmail.com
Чакида
Дар мақола моҳият ва мундариҷаи муҳити рақобат ва рақобатпазирии бонкҳо нисбат ба ҳадафҳои гузошташуда ошкор карда шудааст. Ҳадафи мақола шарҳи вазъи кунунии муҳити рақобат ва рақобатпазирии бонкҳо дар Тоҷикистон мебошад. Усулҳои гуногуни таҳлил ва равишҳои муайян кардани андозаи рақобат мавҷуданд. Дар асоси равишҳои назариявӣ рейтинги бонкҳои тиҷоратӣ асоснок ва аз рӯи ду параметр муайян карда мешавад. Якум – бо таҳлили чунин нишондиҳандаҳои асосӣ: ҳаҷми сандуқи қарзӣ, ҳаҷми пасандозҳо, тамаркузи дороиҳо, пасандозҳо, сармоя, сандуқи қарзӣ ва барориши интиқоли пул. Дуюм, бо роҳи ҳисоб кардани нишондиҳандаҳои мушаххас (равиши сохторӣ) ҳамчун нишондиҳандаи тамаркуз: индекси О.Херфиндаль ва А.Хиршман, ки нишондиҳандаи консентратсияи якчанд фирмаҳои калонтарин дар доираи назарияи бозорхои саноатй. Муаллифон муҳити муосири рақобатро ба вуҷуд овардаанд. Бар асоси таҳлили маълумоти солонаи молиявию иқтисодии бонкҳо, рақобатпазирии бонкҳо дар Тоҷикистон муайян шудааст. Исбот шудааст, ки сегменти хизматрасониҳои бонкии кишвар ба динамикаи он ҳам таъсири маҳдудкунанда ва ҳам ҳавасмандкунанда дорад. Тадқиқот ба потенсиали молиявии се бонки бузург ишора мекунад. Хулоса шудааст, ки ин се бонк пешво ва муҳаррики рушди бахши молӣ дар Тоҷикистон ҳастанд. Ҳамзамон, ҳисобҳо нишон доданд, ки хизматрасонии бонкҳо аз рӯи ҳаҷми сандуқи қарзӣ ва дигар нишондиҳандаҳои дороиҳо, ӯҳдадориҳо ва ҳаҷми пасандозҳо аз бозори хеле мутамаркази хизматрасониҳои қарзӣ шаҳодат медиҳанд. Барои бонкҳои нав ворид шудан ба чунин бозор ва ба даст овардани саҳми бозор хеле душвор аст. Барои баланд бардоштани рақобатпазирии бонкҳо Бонки миллии Тоҷикистон ҳамчун як танзимгари мега-танзими бозори молиявии кишвар маҷмӯи тадбирҳоро оид ба рушди хизматрасонии молиявӣ ба шахсони воқеӣ таҳия намояд.
Калидвожаҳо
рақобат ва рақобатпазирӣ, бонк, нишондиҳандаҳои молиявию иқтисодӣ, рейтинг, динамика, сарвар, хизматрасонии бонкӣ
Таърихи нашр
2023-10-27