МУАММОҲОИ ТАРҶУМАИ БАДЕӢ ВА ВОБАСТАГИИ ОН БО ТАРҶУМАИ МОШИНӢ ДАР ТОҶИКИСТОН

Муаллифон: Раҳмонов З.А. Худойбердиев Х.А.

Муаллифон

Раҳмонов З.А. – номзади илмҳои филологӣ, дотсент, кафедраи забони давлатӣ ва ҷомеашиносӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистонба номи академик М.Осимӣ, ш.Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, rahmonov_za@gmail.com

Худойбердиев Х.А. – номзади илмҳои физика ва математика, дотсент, кафедраи барномарезӣ ва низомҳои иттилоотӣ, Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.Осимӣ, ш.Хуҷанд, Ҷумҳурии Тоҷикистон, tajlingvo@gmail.com

Чакида

Дар мақолаи мазкур муаммоҳои асосии тарҷумаи бадеии матни тоҷикӣ ифода карда шудаанд. Камбудиҳо ва нозукиҳои раванди тарҷумаи бадеии матни забони тоҷикӣ муайян карда шудаанд. Дар асоси имконияти функсионалӣ таснифоти тарҷумони мошинӣ ба амал оварда шудааст. Стандартҳои умумиҷаҳонии тарҷумони мошинӣ ва истифодаи он дар ширкатҳои ҷаҳонӣ, ки системаҳои тарҷумон коркард мекунанд, таҳлил карда шудаанд. Дар асоси тадқиқоти илмӣ бо ҳамбастагии соҳаҳои филологӣ ва технологияҳои иттилоотӣ вобастагии тарҷумони бадеӣ ва мошинӣ барои забони тоҷикӣ муайян карда шудааст. Дар асоси ченакҳои гуногун, имконият ва камбудиҳои системаи тарҷумони мошинии translate.google.com барои тарҷумаи матни забони тоҷикӣ аниқ гардидаанд. Натиҷаи бадастоварда барои коркарди тарҷумони тоҷикӣ аз рӯйи технологияи Google, ки дар доираи лоиҳаи илмӣ-таҳқиқотӣ (рақами бақайдгирии №0117TJ00800.2017) дар кафедраи барномарезӣ ва низомҳои иттилоотии Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С.Осимӣ иҷро карда мешавад, заминаи асосӣ ба ҳисоб меравад.

Калидвожаҳо

забони тоҷикӣ, тарҷумаи бадеӣ, тарҷумаи мошинӣ, системаҳои тарҷумони автоматӣ, Google-тарҷумон

Забон

тоҷикӣ

Намуди мақола

илмӣ

Сол

2020

Саҳифа

34-46

Рӯйхати сарчашмаҳои истифодашуда

  1. Мастерство перевода. Сб. статей. – Москва: Сов. писатель, 1959, 510 с.
  2. Аҳрорӣ Ҳ. Сӯҳбат аз санъати тарҷима. // Садои Шарқ, 1984, № 5, С. 115 – 128.
  3. Гачечиладзе Г. Художественный перевод и литературные взаимосвязи. – Москва: Сов. писатель, 1980, 255 с.
  4. Шукуров М. Тарҷумаи бадеӣ дар марҳилаи имрӯзаи адабиёти тоҷик. // Садои Шарқ, 1983, № 10, С. 113 – 122.
  5. Ғаффоров Р. Тарҷума ва забони адабӣ. – Дар кит.: Нависанда ва забон. – Душанбе: Ирфон, 1977, С. 151 – 178.
  6. Солиев О.М., Худойбердиев Х.А. Лингвистический тезаурус таджикского языка. Новые информационные технологии в автоматизированных системах. МИЭМ НИУ ВШЭ. Москва, 2017, 268 с. (C. 103-106).
  7. Солиев П.А. Низоми омории тарҷумони мошинии MOSES. Конференсияи байналмилалии илмию амалӣ дар мавзӯи «Татбиқи технологияҳои иттилоотию коммуникатсионӣ дар рушди инноватсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон», ДТТ, Душанбе, 2017.
  8. Худойбердиев Х.А., Солиев О.М. Методы и инструменты разработки таджикско-английского параллельного корпуса. Конференсияи байналмилалии илмию амалӣ дар мавзӯи «Татбиқи технологияҳои иттилоотию коммуникатсионӣ дар рушди инноватсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон», ДТТ, Душанбе, 2017.
  9. Тӯрахонов М.И., Солиев П.А., Низоми тарҷумони мошинӣ: тасниф, таҳлили муқоисавӣ, бартарӣ ва камбудиҳо. Паёми ДПДТТ ба номи академик М.С. Осимӣ, №3 (4), Хуҷанд. 2017.
  10. Солиев П.А., Қосимов А.А. Шабакаҳои нейронӣ ва истифодаи онҳо дар тарҷумони мошинӣ. Паёми ДПДТТ ба номи академик М.С. Осимӣ, № 3 (8), Хуҷанд. 2018.

Таърихи нашр

Душанбе,05 Июн 2023